Psyche i Prawo

prawo dla psychologa i psychoterapeuty

RODO w gabinecie psychologa i psychoterapeuty

przez

o 29 lutego 2024

w Odpowiedzialność prawna, Otwierasz ośrodek, Twój gabinet

Ochrona danych osobowych dotyczy wielu aspektów naszego życia, w tym prowadzenia działalności gospodarczej. Z tego względu zgodność z RODO jest kwestią istotną m.in. dla psychologów i psychoterapeutów. Co warto wiedzieć na ten temat?

 

Przetwarzanie danych wrażliwych

 

W gabinetach psychologicznych i psychoterapeutycznych ma miejsce przetwarzanie danych wrażliwych. Wynika to ze specyfiki pracy psychologów i psychoterapeutów, czyli świadczenia pomocy pacjentom.

 

Być może zastanawiasz się, czym są dane wrażliwe. Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 9 ust. 1 RODO. Otóż zgodnie z tym przepisem są to dane osobowe ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych oraz przetwarzania danych genetycznych, danych biometrycznych w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej lub danych dotyczących zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej danej osoby.

 

Dane, o których mowa powyżej, muszą być przetwarzane na określonej podstawie. Może nią być przepis prawa bądź zgoda osoby, której dane te dotyczą. Taką zgodę trzeba uzyskać od pacjenta jeszcze przed rozpoczęciem terapii.

 

Zgoda na przetwarzanie danych w gabinecie

 

Zgoda pacjenta jest w przypadku gabinetów psychologicznych i psychoterapeutycznych jedyną podstawą do przetwarzania danych wrażliwych. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na jedną rzecz. Otóż placówki medyczne takie jak przychodnie, szpitale i gabinety lekarskie nie pobierają od pacjentów takich zgód. Praktyka ta jest zgodna z przepisami RODO. Podobna zasada nie istnieje w przypadku prywatnych gabinetów psychologicznych i psychoterapeutycznych. Z tego względu pamiętaj, aby od każdego nowego pacjenta pobierać zgodę na przetwarzanie danych wrażliwych. W ten sposób zabezpieczysz się nie tylko przed ewentualną skargą ze strony pacjenta, ale i przed negatywnymi skutkami kontroli Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (PUODO).

 

Bezpieczeństwo i poufność danych

 

Będąc psychologiem lub psychoterapeutą, powinieneś zadbać nie tylko o komfort swoich pacjentów, ale i o bezpieczeństwo oraz poufność pozyskanych danych osobowych. Jak to zrobić?

 

Przede wszystkim zadbaj o to, aby dane były przechowywane w odpowiedni sposób, aby zapobiec naruszeniu. Może ono polegać np. na kradzieży, zgubieniu bądź udostępnieniu danych osobom nieupoważnionym. Z tego względu warto zainwestować w metalowe i ognioodporne szafki, niszczarkę do dokumentów klasy co najmniej P3 (DIN4), firmową pocztę e-mail oraz bezpieczne narzędzia do prowadzenia sesji online. W przypadku dwóch ostatnich elementów warto zadbać o to, aby były to płatne wersje. Warto pamiętać, że popularne bezpłatne komunikatory oferowane przez nieodpłatne serwisy, platformy i social media w większości nie są uznawane przez ekspertów bezpieczeństwa sieci za zapewniające poufność w sytuacjach profesjonalnych. Darmowe narzędzia pozwalają zaoszczędzić na kosztach prowadzenia działalności, jednakże mają istotne ograniczenia. Przede wszystkim zwykle wyłączają one odpowiedzialność dostawcy w razie naruszenia.

 

Obowiązek informacyjny

 

Zgodnie z art. 13 RODO niezbędne jest poinformowanie pacjentów o fakcie przetwarzania danych osobowych. Chodzi tutaj o tzw. klauzulę RODO, która powinna zawierać takie informacje jak np. imię i nazwisko psychologa lub psychoterapeuty, cele przetwarzania danych, a także prawa pacjenta wynikające z RODO.

 

Jeżeli masz swoją stronę internetową, to należy przygotować politykę prywatności oraz politykę cookies, z którymi każdy pacjent będzie mógł się zapoznać. Ponadto powinieneś przygotować wersję polityki w tradycyjnej, papierowej formie dostępną dla pacjentów w gabinecie.

 

O czym jeszcze należy pamiętać?

 

Zarówno psycholog, jak i psychoterapeuta, powinien mieć przygotowane również inne dokumenty niż tylko polityka prywatności i zgoda na przetwarzanie danych osobowych. Niektórzy jednak o nich zapominają, ponieważ nie są one przedkładane pacjentom, a sporządza się je na wypadek kontroli. O czym więc jeszcze musisz pamiętać?

 

W kontekście powyższego wskazać należy na następujące dokumenty:

 

  • rejestr czynności przetwarzania danych – w dokumencie tym prowadzone jest zestawienie czynności, które dotyczą danych pacjentów oraz pracowników lub współpracowników;
  • analiza ryzyka dotycząca danych pacjentów i pracowników lub współpracowników;
  • procedury bezpieczeństwa danych, instrukcje IT, a także postępowanie w przypadku naruszenia danych;
  • upoważnienia do przetwarzania danych dla pracowników oraz współpracowników;
  • umowy powierzenia przetwarzania danych, np. z biurem rachunkowym.

 

Zaniedbania w tym zakresie mogą skutkować karami nałożonymi przez PUODO. Niekiedy bywają one naprawdę dotkliwe, z tego względu warto więc zadbać o to, aby wszystkie formalności zostały dopełnione.

 

Ochrona danych osobowych to niezwykle ważna rzecz w gabinecie każdego psychologa i psychoterapeuty. Zapewnienie odpowiednich standardów pomaga pacjentom poczuć się pewniej i bezpieczniej. Co więcej, jeżeli przestrzegasz wszystkich procedur i wymogów RODO, wówczas nie musisz obawiać się ewentualnej kontroli.

 

Jeśli potrzebujesz konsultacji prawnej, przygotowania lub zaopiniowania dokumentacji lub wsparcia w sprawach roszczeń lub kontroli w zakresie RODO skontaktuj się ze mną. Oferuję kompleksową pomoc prawną dla przedsiębiorców, w tym dla psychologów i psychoterapeutów prowadzących działalność gospodarczą lub własne ośrodki. Reprezentuję również moich klientów przed sądami i organami administracji na każdym etapie postępowania.

 

Treści zamieszczone na blogu maja charakter informacyjno-edukacyjny i nie można ich traktować jako porady prawnej w Twojej konkretnej sprawie. Każdy konkretny przypadek powinien być bowiem przeanalizowany indywidualnie, z uwzględnieniem szczegółowych jego okoliczności i związanych z nim faktów, które mogą mieć istotny wpływ na wybór najbardziej adekwatnego w danym przypadku sposobu postępowania.

Wynajem gabinetu – umowa najmu lokalu na gabinet psychologa/psychoterapeuty

przez

o 11 lutego 2024

w Bez kategorii, Twój gabinet

Na co zwrócić uwagę wynajmując gabinet?

Wynajmując gabinet warto zwrócić uwagę na kilka kwestii. Po pierwsze, warto sprawdzić, czy i jakie prawo do lokalu posiada wynajmujący. Może być tak, że wynajmujący jest właścicielem lokalu, ale może być on najemcą lokalu (i w tej sytuacji należy sprawdzić czy najemca w swojej umowie najmu nie ma ograniczenia co do podnajmu gabinetu innym osobom, a także czy podnajem może być w celu prowadzenia w lokalu działalności gospodarczej).

Jeśli wynajmujący jest współwłaścicielem lokalu to umowę najmu podpisujemy ze wszystkimi współwłaścicielami albo z jednym z nich, jeśli okaże i załączy do umowy stosowne pełnomocnictwa od pozostałych współwłaścicieli.

Umowa najmu lokalu  na gabinet

Przepisy nie nakładają obowiązku sporządzenia umowy najmu gabinetu w formie pisemnej, jednak zawarcie umowy najmu w takiej formie zwiększa szanse na to, że unikniemy zaskoczeń takich jak nagłe wypowiedzenie, żądanie pokrycia nieuzasadnionych kosztów, nieuzasadnione i częste podwyżki czy odmowa zwrotu kaucji. W treści umowy najmu powinny znaleźć się takie elementy, jak:

  • prawidłowe oznaczenie stron najmu oraz miejsce i data zawarcia umowy,
  • czas na jaki została zawarta umowa (czas oznaczony lub czas nieokreślony),
  • szczegółowe warunki najmu lokalu ,
  • wysokość czynszu i kwestie dotyczące płatności za media lub inne koszty,
  • zasady waloryzacji czynszu najmu,
  • okres wypowiedzenia umowy, ewentualnie również warunki wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym,
  • prawa i obowiązki stron umowy,
  • kaucja, i warunki jej zwrotu oraz warunki na jakich możliwe jest dokonanie potrąceń z kaucji.

Pisemna umowa najmu daje pewność co do jej warunków i możemy w niej także zawrzeć klauzule zabezpieczające interesy stron umowy. Ponadto umowa najmu na piśmie pozwala na wliczenie czynszu najmu w koszty działalności gospodarczej psychologa lub psychoterapeuty.

Bardziej szczegółowo poszczególne warunki umowy najmu omówię w kolejnych wpisach na blogu.

Jeśli potrzebujesz aby stworzyć dla Ciebie umowę lub zaopiniować umowę, którą planujesz podpisać skontaktuj się ze mną. Oferuję kompleksową pomoc prawną dla przedsiębiorców, w tym dla psychologów i psychoterapeutów prowadzących działalność gospodarczą lub własne ośrodki. Reprezentuję również moich klientów przed sądami i organami administracji na każdym etapie postępowania.

 

Treści zamieszczone na blogu maja charakter informacyjno-edukacyjny i nie można ich traktować jako porady prawnej w Twojej konkretnej sprawie. Każdy konkretny przypadek powinien być bowiem przeanalizowany indywidualnie, z uwzględnieniem szczegółowych jego okoliczności i związanych z nim faktów, które mogą mieć istotny wpływ na wybór najbardziej adekwatnego w danym przypadku sposobu postępowania.

Czy psycholog lub psychoterapeuta musi mieć kasę fiskalną?

przez

o 11 lutego 2024

w Twój gabinet, ZUS i podatki

Gdy rozpoczynamy własną działalność gospodarczą i zaczynamy przyjmować własnych pacjentów lub przestajemy już współpracować wyłącznie z ośrodkami, które nas zatrudniają niezależnie od formy tej współpracy (umowa o pracę, zlecenia, B2B), a zaczynamy przyjmować pacjentów we własnym gabinecie to pojawia się w głowie pytanie czy jest konieczność posiadania kasy fiskalnej i wystawiana paragonów?

photo: Mikhail Nilov, pexels.com

Na to mamy ulubioną odpowiedź prawników i psychologów: „to zależy” Od czego – wyjaśniam poniżej 🙂

Obowiązek  posiadania kasy fiskalnej (prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących) wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, który brzmi:

 „podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących”

Zwolnienie z obowiązku posiadania kasy fiskalnej do wysokości 20.000 zł

Przepisy przewidują jednak zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Warunki zwolnienia określone są w rozporządzeniu Ministra Finansów z 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Można korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pośrednictwem kasy rejestrującej do momentu przekroczenia limitu sprzedaży w wysokości 20.000 zł.

Interpretacja indywidualna Izby Skarbowej w sprawie zwolnienia psychoterapeuty
z obowiązku posiadania kasy fiskalnej

Powyższą możliwość potwierdzają stanowiska organów skarbowych, m.in. pismo z dnia 19 sierpnia 2016 r. Izby Skarbowej w Warszawie IPPP2/4512-470/16-4/KOM. Jest to interpretacja wydana w odpowiedzi na indywidualne zapytanie osoby, która była psychologiem, a jej działalność zawodowa polegała głównie na konsultacjach psychologicznych oraz prowadzeniu psychoterapii. Przed złożeniem do Izby Skarbowej wniosku o interpretację współpracowała ona, prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą z podmiotami (klinikami), którym wystawiała faktury. Działalność była zarejestrowana pod kodem PKD 86.90.E, tj. „pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowana”.

Psychoterapeutka planowała jednak rozpocząć działalność polegającą na przyjmowaniu indywidualnych pacjentów – osób fizycznych w swoim własnym gabinecie. W związku z tym istotne było czy w tym wypadku należy ewidencjonować sprzedaż usług przy pomocy kasy fiskalnej.

W tej sprawie Izba Skarbowa w Warszawie stwierdziła wyraźnie, że stosownie do zapisu § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących – zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym,  podatników, u których obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli kwota obrotu z tego tytułu nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

I mimo, że jak wskazał organ skarbowy – usługi psychologiczne i psychoterapeutyczne należą do usług z zakresu ochrony medycznej, to jednak nie dotyczy ich obowiązek prowadzenia kasy fiskalnej wynikający z ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Psycholog czy psychoterapeuta nie jest bowiem lekarzem, a ponadto zawód psychologa normowany jest przepisami ustawy o zawodzie psychologa (a  nie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty).

Zwolnienie z kasy fiskalnej mimo przekroczenia limitu 20.000 złotych

Jednak nawet po przekroczeniu limitu 20.000 zł, o którym mowa powyżej, możemy nadal korzystać ze zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej jeśli spełnimy wymogi (na podstawie §2 ust. 1 w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących w zw. z poz. 37 załącznika do tego rozporządzenia):

– przyjmowania zapłaty od osób fizycznych przelewem, oraz

– z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Zwolnienie to przysługuje na podstawie §2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących w zw. z poz. 37 załącznika do tego rozporządzenia.

Należy pamiętać, że jeśli przyjmiemy po przekroczeniu limitu 20.000 zł, choć jedną płatność gotówką od osoby fizycznej gotówką – to utracimy zwolnienie z posiadania kasy fiskalnej.

 

Treści zamieszczone na blogu maja charakter informacyjno-edukacyjny i nie można ich traktować jako porady prawnej w Twojej konkretnej sprawie. Każdy konkretny przypadek powinien być bowiem przeanalizowany indywidualnie, z uwzględnieniem szczegółowych jego okoliczności i związanych z nim faktów, które mogą mieć istotny wpływ na wybór najbardziej adekwatnego w danym przypadku sposobu postępowania.

Zmiany w zawodzie psychoterapeuty od stycznia 2024

przez

o 5 lutego 2024

w Ustawa - regulacja zawodu

Od 1 stycznia 2024 roku, wraz z wejściem w życie nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, obszar psychoterapii i praktyki psychoterapeutycznej w Polsce po raz pierwszy podlegać będzie sprecyzowanej regulacji prawnej na szczeblu ustawowym.

Nowe przepisy wprowadziły (po raz pierwszy w polskim prawie) definicję psychoterapii oraz określiły kwalifikacje formalne jakie psychoterapeuta musi posiadać aby móc prowadzić psychoterapię w ramach opieki sprawowanej na podstawie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (tj. sprawowanej w podmiotach prowadzących działalność leczniczą zgodnie z art. 5 ust. 1 i art. 1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego). Z drugiej strony osoby, które korzystają z psychoterapii w takich jednostkach będą miały zapewniony dostęp do psychoterapii prowadzonej przez osoby posiadające kwalifikacje na poziomie formalnie określonym przepisami.

Definicję psychoterapii znajdziemy w art. 5 ust. 2 ustawy:

psychoterapia to celowe i planowane oddziaływania psychologiczne, zmierzające do złagodzenia lub usunięcia objawów zaburzenia oraz do poprawy funkcjonowania psychicznego i społecznego, wspierające dążenia jednostki lub rodziny do zdrowia i rozwoju, kierowane do osób z zaburzeniami psychicznymi

A wymogi kwalifikacyjne dla osób prowadzących psychoterapię w ramach podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej określa art. 5 ust. 3 ustawy wskazując pięć możliwych ścieżek dla ich spełnienia:

1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, która spełnia łącznie następujące warunki:

a) posiada tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra albo spełnia warunki określone w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (Dz.U. z 2019 r. poz. 1026),

b) udokumentuje:

– ukończenie podyplomowego szkolenia w wymiarze co najmniej 1200 godzin w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzonego metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii humanistyczno-doświadczeniowej lub integracyjnej, lub poznawczo-behawioralnej, lub psychoanalitycznej, lub psychodynamicznej, lub systemowej, obejmującego psychoterapię własną lub doświadczenie własne, superwizję psychoterapii i staże, albo

– ukończenie przed dniem 31 grudnia 2028 r. rozpoczętego przed dniem 1 stycznia 2024 r. podyplomowego szkolenia w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzonego metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii humanistyczno-doświadczeniowej lub integracyjnej, lub poznawczo-behawioralnej, lub psychoanalitycznej, lub psychodynamicznej, lub systemowej, i odbycie – realizowanych po rozpoczęciu szkolenia – psychoterapii własnej, doświadczenia własnego, superwizji psychoterapii lub staży, które łącznie ze szkoleniem obejmują co najmniej 1200 godzin, albo

– ukończenie przed 2012 r. podyplomowego szkolenia w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia w wymiarze czasu określonym w programie tego szkolenia,

c) zdała egzamin certyfikujący przeprowadzony przez komisję zewnętrzną wobec podmiotu kształcącego, w skład której nie wchodzą przedstawiciele podmiotu kształcącego, w szczególności powołaną przez stowarzyszenia wydające certyfikaty psychoterapeuty, lub

2) osoba, która uzyskała tytuł specjalisty w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz.U. z 2023 r. poz. 506), lub

3) osoba, która uzyskała tytuł specjalisty w dziedzinie psychoterapii lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub

4) osoba, która ubiega się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, która spełnia łącznie następujące warunki:

a) posiada tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra albo spełnia warunki określone w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów,

b) posiada status osoby odbywającej szkolenie, o którym mowa w pkt 1 lit. b tiret pierwsze albo drugie, i zaświadczenie wydane przez podmiot prowadzący to szkolenie o ukończeniu co najmniej 2 roku tego szkolenia, albo spełnia warunek, o którym mowa w pkt 1 lit. b tiret pierwsze albo drugie,

c) uczestniczy w superwizji psychoterapii i posiada zaświadczenie w tym zakresie wystawione przez superwizora psychoterapii, lub

5) osoba w trakcie specjalizacji z psychoterapii dzieci i młodzieży lub psychoterapii, która spełnia łącznie następujące warunki:

a) posiada status osoby w trakcie szkolenia specjalizacyjnego, ukończyła co najmniej 2 rok szkolenia specjalizacyjnego i posiada zaświadczenie wydane przez podmiot prowadzący kształcenie o ukończeniu co najmniej 2 roku tego szkolenia,

b) posiada zaświadczenie od pracodawcy o pracy pod nadzorem osoby posiadającej certyfikat psychoterapeuty lub specjalisty w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub specjalisty w dziedzinie psychoterapii.

Warto zauważyć, że nie wprowadzono, postulowanego przez niektórych wymogu, aby psychoterapeuta posiadał dyplomu ukończenia studiów psychologicznych, natomiast zapewnia określony poziom potwierdzonych formalnie kwalifikacji, praktyki i obowiązek podlegania superwizji przez psychoterapeutę pracującego w podmiotach prowadzących działalność leczniczą.

Psychoterapia, jak zdefiniowana w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego, udzielana w ramach rehabilitacji w rozumieniu art. 4 pkt 22 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2023 r. poz. 1939) albo jako psychoterapia osób uzależnionych od alkoholu albo psychoterapia członków rodzin, o której mowa w art. 22 ust. 2a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2023 r. poz. 165, 240, 535 i 803), jest realizowana na zasadach określonych w tych ustawach. (art. 5 ust. 4).

 

Treści zamieszczone na blogu maja charakter informacyjno-edukacyjny i nie można ich traktować jako porady prawnej w Twojej konkretnej sprawie. Każdy konkretny przypadek powinien być bowiem przeanalizowany indywidualnie, z uwzględnieniem szczegółowych jego okoliczności i związanych z nim faktów, które mogą mieć istotny wpływ na wybór najbardziej adekwatnego w danym przypadku sposobu postępowania.

Działalność nierejestrowana psychologa i coacha a podatek VAT

przez

o 18 stycznia 2024

w Bez kategorii, Twój gabinet, ZUS i podatki

Brak rejestracji firmy w CEIDG lub KRS nie oznacza, że działalność nie może być opodatkowana podatkiem VAT!

Jednak w przypadku działalności nierejestrowanej większość przedsiębiorców będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego, ponieważ nie przekroczą progu 200 tys. zł (zwolnienie to wynika z art.  113 ustawy o podatku od towarów i usług).

To zwolnienie dotyczy również psychologa, którego działalność koncentruje się wokół stawiania diagnozy, prowadzenia konsultacji, terapii, opiniowania i interwencji kryzysowej, powinien wiedzieć, że jego usługi są zwolnione z VAT. Podobnie działalność terapeutów, jeśli ma ona na celu zachowanie zdrowia psychicznego i zaliczana jest do usług opieki medycznej.

Photo by Firmbee on pixabay.com

Z kolei usługi prowadzone przez coachów (jeśli tyko w ramach coachingu nie przekazują klientom gotowych rozwiązań czy doradztwa) mogą również  skorzystać ze zwolnienia z VAT. Zaś w innym przypadku coach może korzystać ze zwolnienia kwotowego tj. z art.  113 ustawy o podatku od towarów i usług, o którym mowa powyżej, jeśli jego przychód nie przekroczy 200 tys. złotych rocznie.

Jak rozliczyć działalność nierejestrowaną? Należy rozliczyć się z przychodów z fiskusem w PIT-36 rocznym, gdzie jest dodatkowa rubryka „działalność nierejestrowana”, w której wykazujemy przychody, koszty, dochód.

 

Treści zamieszczone na blogu maja charakter informacyjno-edukacyjny i nie można ich traktować jako porady prawnej w Twojej konkretnej sprawie. Każdy konkretny przypadek powinien być bowiem przeanalizowany indywidualnie, z uwzględnieniem szczegółowych jego okoliczności i związanych z nim faktów, które mogą mieć istotny wpływ na wybór najbardziej adekwatnego w danym przypadku sposobu postępowania.

Czy psychoterapeuta, psycholog, coach może prowadzić działalność nierejestrowaną?

przez

o 7 stycznia 2024

w Bez kategorii, Twój gabinet, ZUS i podatki

Można prowadzić działalność w oparciu o jedną z dostępnych form organizacyjno-prawnych przedsiębiorstwa (np. jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę) albo działalność nierejestrowaną. Oznacza to, że w świetle obowiązujących przepisów, w tych zawodach mogą prowadzić legalny biznes bez konieczności rejestracji firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Dopuszczalność prowadzenia działalności wynika z faktu, iż prowadzenie biznesu przez osoby wykonujące wspomniane zawody nie wymaga uzyskania licencji, koncesji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej przedsiębiorców. Wątpliwość może wzbudzać na dzień dzisiejszy jedynie to czy psycholog na pewno może prowadzić działalność nierejestrowaną – a to z uwagi na fakt, że istnieje ustawa o zawodzie psychologa, zgodnie z którą zawód ten jest zawodem regulowanym, lecz w praktyce zapisy ustawy nie zostały wprowadzone w życie (mimo, że sama ustawa w życie weszła długi czas temu) gdyż nie ma aktów wykonawczych do niej, i do dnia dzisiejszego nie powstał samorząd psychologów, do którego zgodnie z ustawą mają należeć psycholodzy, i który ma prowadzić rejestr psychologów.

Na czym polega działalność nierejestrowana

Jak działa działalność nierejestrowana? Działalność nierejestrowana, zwana jest również działalnością nierejestrową lub nieewidencjonowaną. Nie wymaga ani zgłoszenia w rejestrach przedsiębiorców, ani do urzędu skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Taka forma prowadzenia biznesu skierowana jest do osób fizycznych wykonujących drobną działalność zarobkową. Decydujące znaczenie mają tutaj poziom uzyskiwanych przychodów.

Limity dla działalności nierejestrowanej w 2024 r.

Warto wiedzieć, że w 2024 roku będą miały miejsce dwie podwyżki limitów przychodów dla działalności nierejestrowanej (w stosunku do limitów z roku 2023). Wynika to ze wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę, które od stycznia wyniesie 4242 zł brutto, a od lipca – 4300 zł brutto. W związku z tym, limit miesięczny dla działalności nierejestrowanej od stycznia do lipca przyszłego roku wyniesie 3181,5 zł. To wzrost o 481,5 zł od aktualnie obowiązującej stawki. Z kolei od lipca 2024 r. miesięczny limit przychodów dla działalności nierejestrowanej wyniesie 3225 zł. Przekroczenie limitu wiąże się z obowiązkiem rejestracji działalności. Dlatego ci, którzy planują prowadzić działalność nierejestrowaną powinni wiedzieć, jak liczyć limit przychodów na działalności nierejestrowanej. Zwłaszcza, że fiskus skrupulatnie sprawdza osiągane przez podatników przychody.

Jak liczyć limit przychodów na działalności nierejestrowanej

Psycholodzy, a także pozostałe osoby wykonujące działalność nierejestrowaną zobowiązane są do prowadzenia ewidencji sprzedaży. Co się zalicza do przychodów na działalności nierejestrowanej? W prowadzonej ewidencji za dany okres należy uwzględnić przychody należne, bez względu na to, czy już zostały zapłacone, czy dopiero mają być uregulowane w przyszłości. Natomiast do limitu nie wlicza się udzielonych bonifikat i skont oraz wartości zwróconych towarów.

 

Treści zamieszczone na blogu maja charakter informacyjno-edukacyjny i nie można ich traktować jako porady prawnej w Twojej konkretnej sprawie. Każdy konkretny przypadek powinien być bowiem przeanalizowany indywidualnie, z uwzględnieniem szczegółowych jego okoliczności i związanych z nim faktów, które mogą mieć istotny wpływ na wybór najbardziej adekwatnego w danym przypadku sposobu postępowania.

Pies, kot lub inny zwierzak w kosztach firmy psychologa lub psychoterapeuty

przez

o 15 maja 2021

w Otwierasz ośrodek, Twój gabinet, ZUS i podatki

Pies, kot, a także inny zwierzak, który wspiera naszą działalność może być wliczony w koszty uzyskania przychodu. Warunkiem jest to, że nasz zwierzak jest wykorzystywany na cele prowadzonej działalności gospodarczej.

Co pies może mieć wspólnego z Twoją działalnością gospodarczą?

Cele w jakich wykorzystywane jest zwierzę w firmie mogą być różne, ale zawsze – aby mogły być wliczone w koszty prowadzonej działalności – muszą być związane z tą działalnością. Cel może mieć bezpośredni lub pośredni związek z działalnością – zwierzak może spełniać przykładowo cel terapeutyczny, wizerunkowy, marketingowy czy poprawy bezpieczeństwa w siedzibie.

W przypadku psychologów lub psychoterapeutów nie budzi żadnych wątpliwości, że zwierzę wykorzystywane w terapii – niezależnie od tego jakie to jest zwierzę – można uznać za związane z celem prowadzonej działalności.

Należy pamiętać, że zwierzak, nawet jeśli nie jest typowym psim terapeutą, może ułatwiać kontakt np. z dziećmi jeśli to z nimi pracujesz, a dla dorosłych pacjentów – może być świetnym rozładowywaczem stresu. Nawet piękne rybki w gabinecie działają przecież uspokajająco i kojąco 🙂 Zatem koszty związane również z takimi zwierzętami można zakwalifikować jako koszty uzyskania przychodu.

Pies pilnujący budynku, w którym mieści się ośrodek terapeutyczny również spełnia warunek związku z prowadzeniem działalności.

Jakie wydatki na zwierzaka można wrzucić w koszty?

W koszty możemy „wrzucić” wydatki na zakup zwierzęcia, na jego szkolenia, wyżywienie, opiekę weterynarza i potrzebne mu zabiegi, szczepienia. Koszty te można odliczyć w takiej części w jakiej zwierzę jest wykorzystywane na cele prowadzenia działalności gospodarczej.

Pamiętajmy, że w wypadku gdy firma ma siedzibę w miejscu naszego zamieszkania to całych kosztów związanych ze zwierzęciem, które jednocześnie jest naszym zwierzęciem domowym raczej nie odliczymy. W takim wypadku zgodnie z interpretacją podatkową Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPBI/1/415-170/10/KB można wliczyć w koszty jedynie te wydatki na pupila, które są związane z naszą działalnością gospodarczą i „jedynie w takiej części, w jakiej pies ten będzie wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności, a nie dla celów prywatnych„.

Czyli naszego yorka „wrzucamy w koszty”???

Photo by Pezibear on pixabay.com

Hm… To zależy… Pamiętaj, że słodki york czy inny kanapowy piesek jako pies stróżujący… dla urzędu skarbowego będzie raczej nie przyjęcia…

Jeśli Twój zwierzak ma służyć w prowadzeniu terapii to powinieneś umieć wykazać, że rzeczywiście jest to np. psi terapeuta po odpowiednim szkoleniu i dopuszczony do takiej właśnie pracy, w innym wypadku urząd może nie uznać go za zwierzęcego terapeutę.

Pamiętaj też, że każdy przypadek i możliwość ujęcia w kosztach wydatków na zwierzę oraz szczegółowe warunki należy ocenić indywidualnie i warto w tym celu zawsze skonsultować się z odpowiednim ekspertem.

 

Treści zamieszczone na blogu maja charakter informacyjno-edukacyjny i nie można ich traktować jako porady prawnej w Twojej konkretnej sprawie. Każdy konkretny przypadek powinien być bowiem przeanalizowany indywidualnie, z uwzględnieniem szczegółowych jego okoliczności i związanych z nim faktów, które mogą mieć istotny wpływ na wybór najbardziej adekwatnego w danym przypadku sposobu postępowania.

PPK – termin wdrożenia dla firm zatrudniających od 2021

przez

o 21 kwietnia 2021

w Bez kategorii, Otwierasz ośrodek, Twój gabinet

Jeśli firma zatrudniła pierwszych pracowników (a dokładnie osoby zatrudnione) w roku 2021 to poza spełnieniem wszelkich wymogów dla danej działaności regulowanej musisz pamiętać również o obowiązkach wynikających z ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Zatem pamiętaj o wymogach formalnych, o których pisałam wcześniej oraz terminach wdrożenia PPK dla firm zatrudniajacych pierwszych swoich pracowników w 2021 roku.

PPK nie tylko dla pracodawców!

Pamiętaj, że podmiot zatrudniający w przepisach o PPK to nie tylko pracodawca, o którym mowa w art. 3 kodeksu pracy, ale także m.in. zleceniodawca, podmiot zatrudniający osoby fizyczne, które ukończyły 18 rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, czy też podmiot, w którym działa rada nadzorcza, jeśli jej członkowie otrzymują wynagrodzenie z tytułu sprawowania funkcji w radzie nadzorczej.

Zatrudniasz od 2021 roku

Jeśli pierwsze osoby w Twojej firmie zatrudniłeś w roku 2021, to umowy o zarządzanie PPK (obowiązkowa) i o prowadzenie PPK masz obowiązek zawrzeć w termianch zgodnych zasadami opisanymi w art. 8 ust. 1 i art. 16 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.

Po przeprowadzeniu akcji informacyjnej i wyborze instytucji finansowej należy podpisać umowę o zarządzanie PPK z wybraną instytucją finansową. Powinno to nastąpić nie później niż na 10 dni roboczych przed dniem, w którym w stosunku do pierwszej osoby zatrudnionej jesteś obowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK.

Podpisanie umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej zgodnie z art.  16 ustawy o PPK – powinno nastąpić po upływie trzeciego miesiąca zatrudnienia w podmiocie zatrudniającym, nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia, chyba że osoba zatrudniona zadeklaruje przed upływem tego terminu niedokonywanie wpłat do PPK, na podstawie deklaracji, złożonej w formie pisemnej podmiotowi zatrudniającemu, albo przestanie być w stosunku do tego podmiotu zatrudniającego osobą zatrudnioną.

Jeśli osoba zatrudniona wcześniej pracowała dla Twojej firmy, to do okresu 3 miesięcy, o których mowa powyżej wliczają się wszystkie jej okresy zatrudnienia w Twojej firmie z poprzednich 12 miesięcy.

Jeśli zaś przejąłeś innego przedsiębiorcę, który zatrudniał wcześniej daną osobę, to również okres zatrudnienia u poprzedniego przedsiębiorcy wliczasz do okresu 3 miesięcy, o których mowa  powyżej.

Nie każdy przedsiębiorca musi PPK wdrożyć, istnieją wyjątki (dla mikroprzedsiębiorców, osbó prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, podmiotrów prowadzących PPE) – sprawdź zatem czy na pewno musisz wdrożyć system w Twojej firmie.

 

Treści zamieszczone na blogu maja charakter informacyjno-edukacyjny i nie można ich traktować jako porady prawnej w Twojej konkretnej sprawie. Każdy konkretny przypadek powinien być bowiem przeanalizowany indywidualnie, z uwzględnieniem szczegółowych jego okoliczności i związanych z nim faktów, które mogą mieć istotny wpływ na wybór najbardziej adekwatnego w danym przypadku sposobu postępowania.

Dlaczego nie musisz wdrażać PPK w swojej firmie?

przez

o 19 kwietnia 2021

w Bez kategorii, Otwierasz ośrodek

ppk

Termin zakończenia wdrażania pracowniczych planów kapitałowych w najmniejszych firmach zbliża się nieubłaganie. Warto pamiętać, że nie każdy przedsiębiorca musi PPK wdrożyć, istnieją wyjątki, o których warto pamiętać.

Zgodnie z przepisami o pracowniczych planach kapitałowych nie musisz wdrażać PPK w swojej firmie jeśli:

  • prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, o ile nie zatrudniasz osób, które są osobami zatrudnionymi w rozumieniu ustawy o PPK
  • jako osoba fizyczna, zatrudniasz w zakresie niezwiązanym z prowadzoną działalnością gospodarczą, inną osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby (może to być np. opiekunka do dzieci, ogrodnik, pomoc domowa, korepetytor dla dziecka)
  • mikroprzedsiębiorcą (zgodnie z definicją z ustawy prawo przedsiębiorców), któremu wszystkie osoby zatrudnione złożyły deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do programu PPK
  • pracodawcą, który (w terminie, w którym ustawa wymaga od niego wdrożenia PPK) prowadzi PPE oraz nalicza i odprowadza składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5 % wynagrodzenia, jeżeli do PPE przystąpiło co najmniej 25 % osób zatrudnionych.

PPK w Twojej mikrofirmie – to już ostatni dzwonek!

przez

o 17 kwietnia 2021

w Bez kategorii, Otwierasz ośrodek

Sporo ośrodków terapeutycznych to mali mikroprzedsiębiorcy dlatego dziś kilka słów przypomnienia o zasadach wdrożenia – lub nie 🙂 – pracownicze plany kapitałowe w takich firmach.

Czwarty etap wdrażania pracowniczy planów kapitałowych (PPK) trwa od 1 stycznia 2021 i właśnie dobiega końca. Ten etap dotyczy jednostek sektora finansów publicznych i najmniejszych podmiotów tj. zatrudniających poniżej 20 osób. Jeśli jeszcze nic nie zrobiłeś by wdrożyć PPK w Twojej firmie to już ostatnie chwile by zdążyć w terminie. Pamiętaj, że nawet jeśli zatrudniasz jedną osobę, to masz obowiązek podjąć działania zmierzające do wdrożenia PPK, choć – jak wyjaśnię poniżej – nie każdy przedsiębiorca w efekcie końcowym wdroży program w swojej firmie.

Terminy, o których  musisz pamiętać jeśli prowadzisz małą firmę, zatrudniającą mniej niż 20 osób, to pamiętaj:

  • 23 kwietnia 2021 – termin na podpisanie umowy o zarządzanie PPK
  • 10 maja 2021 – termin na podpisanie umowy o prowadzenie PPK

Kto to jest osoba zatrudniona w rozumieniu ustawy o PPK?

Zgodnie z ustawą o pracowniczych planach kapitałowych (ustawa o PPK) uczestniczyć w programie PPK mogą „osoby zatrudnione”. Definicja osoby zatrudnionej odbiega od definicji pracownika w rozumieniu prawa pracy dlatego warto się z nią zapoznać. Za osoby zatrudnione uważa się zatem zgodnie z tą ustawą osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, w Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych:

  • pracowników, z wyjątkiem młodocianych oraz pracowników przebywających na urlopach górniczych lub urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla,
  • osoby wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
  • członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,
  • osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia), które ukończyły 18. rok życia,
  • osoby wskazane wyżej, przebywające na urlopie wychowawczym lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
  • członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji.

Sprawdź czy przekazałeś zatrudnionym w Twojej firmie wszystkie informacje!

Jeśli zatrudniasz do 20 osób to pamiętaj, że zanim wprowadzisz PPK powinieneś przedstawić zatrudnionym przez Ciebie osobom wszystkie niezbędne informacje o programie PPK (przygotować i przekazać im materiały informacyjne) i przeszkolić osoby zatrudnione w tym zakresie (np. zorganizować im spotkanie, prezentację na ten temat), tak by zapewnić, że zrozumieją oni na czym polega uczestnictwo w PPK i jakie są jego zasady, m.in. w jakiej wysokości składki i przez kogo są odprowadzane w programie, jakie są zasady rezygnacji i przystąpienia. Z takich działań powinieneś zachować zapisy w swoim archiwum (np. potwierdzenie przeprowadzenia szkolenia wraz z informacją kto w nim uczestniczył, materiały jakie zostały przekazane osobom, które zatrudniasz) – w celu przedstawienia w wypadku ewentualnej kontroli.

PPK – wybór instytucji finansowej i zawarcie umów

Aby wdrożyć PPK w Twojej firmie musisz wybrać instytucję finansową, która będzie inwestowała i zarządzała środkami wpłacanymi do programu. Wybór ten nie może być przypadkowy – rozważ wszystkie warunki oferowane przez instytucję finansową w tym  koszty i wynagrodzenie za zarządzanie, a także oferowane techniczne i operacyjne udogodnienia (np. zasady dostępu osoby zatrudnionej do danych dotyczących inwestowanych środków, możliwość generowania niezbędnych dla Ciebie raportów, zakres pomocy technicznej i połączenie systemu instytucji finansowej z systemem kadrowo-płacowym). Weź też pod uwagę doświadczenie danej instytucji w zarządzaniu aktywami i wyniki w zarządzaniu oraz jej reputację na rynku.

Wybór instytucji finansowej powinieneś skonsultować z osobami przez Ciebie zatrudnionymi. Warto także skontultować wybór z osobą zajmującą się sprawami kadrowo-płacowymi – a to ze względów techniczno-operacyjnych – to ta osoba właśnie będzie używać systemów do przekazywania niezbędnych danych między firmą a insytytucją finansową, więc ważne by było to bezproblemowe od strony operacyjnej. 

Gdy wybrałeś już instytucję finansową to kolejnym krokiem będzie podpisanie umowy o zarządzanie PPK (do 23 kwietnia br.). Umowa ta zawierana jest w formie elektronicznej nie później niż 10 dni roboczych przed zawarciem umowy o prowadzenie PPK. Pamiętaj, że umowę o zarządzanie PPK masz obowiązek podpisać, niezależnie od tego czy są w Twojej firmie chętni do udziału w samym programie PPK. Podpisanie umowy o zarządzanie nie wiąże się z żadnymi dla ciebie jako podmiotu zatrudniającego, kosztami.

Następnie gdy już masz dokładne dane dotyczące tego którzy zatrudnieni będą uczestniczyć w programie PPK to konieczne jest podpisanie drugiej umowy z instytucją finansową, tj. umowy o prowadzenie PPK, którą jako pracodawca zawrzesz w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych w Twojej firmie. Jeśli zaś okaże się, że wszyscy zatrudnieni rezygnują z udziału w PPK, to tej drugiej po prostu nie podpisujesz.

Kto może uczestniczyć w programie PPK?

W programie PPK mogą wziąć udział osoby zatrudnione, które ukończyły 18 lat, a nie ukończyły 55 lat. Nie będą brać w nim udziału osoby, które złożyły deklarację o rezygnacji. W przypadku osób, w programie PPK mogą też wziąć udział osoby, które ukończyły 55 lat, a nie ukończyły 70 lat pod warunkiem, że złożą stosowny wniosek.

Czy każdy mikroprzedsiębiorca musi wprowadzić PPK?

Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK, przepisów tej ustawy nie stosuje się do mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożyły deklarację rezygnacji z przystąpienia do PPK.  W takiej sytuacji zatem nie będziesz musiał wdrażać PPK.

Zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców mikroprzedsiębiorcą jest przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:

  • zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
  • osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Pamiętaj, że status mikroprzedsiębiorcy nie zwalnia Cię z konieczności wcześniejszego przedstawienia osobom zatrudnionym informacji o programie, o których pisałam powyżej – akcja informacyjna musi być skierowana do każdej osoby zatrudnionej tak by mogła świadomie podjąć decyzję co do przystąpienia lub rezygnacji. Dopiero jeśli okaże się, że żadna z zatrudnianych przez Ciebie osób nie chce przystąpić do programu PPK możesz odstąpić od jego wdrażania.

Jeśli jednak w późniejszym czasie choćby jeden z pracowników zmieni zdanie i zgłosi Ci, że chce jednak brać udział w PPK to będziesz miał obowiązek wdrożenia programu PPK w firmie, nawet tylko dla tej jednej osoby.

Jeśli w Twojej firmie prowadzisz PPE …

Jeśli  nie spełniasz powyższych warunków przewidzianych dla mikroprzedsiębiorcy lecz w terminie, w którym powinieneś wdrażać PPK w Twojej firmie prowadzone jest dla pracowników PPE oraz naliczane i odprowadzane składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia i jeżeli do PPE przystąpiło co najmniej 25% osób zatrudnionych to nie masz obowiązku wdrażania PPK.

Więcej o tym kto nie musi wdrażać PPK przeczytasz w kolejnym wpisie, który jest tutaj.

 

Treści zamieszczone na blogu maja charakter informacyjno-edukacyjny i nie można ich traktować jako porady prawnej w Twojej konkretnej sprawie. Każdy konkretny przypadek powinien być bowiem przeanalizowany indywidualnie, z uwzględnieniem szczegółowych jego okoliczności i związanych z nim faktów, które mogą mieć istotny wpływ na wybór najbardziej adekwatnego w danym przypadku sposobu postępowania.

Strona 1 z 2

Następne

Oparte na WordPress & Theme by Anders Norén